moczenie

ważny problem w świecie dziecka

Serwis przygotowany przy współpracy ze specjalistami
z Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej i Polskiego Towarzystwa Urologii Dziecięcej.

Informacje dla rodziców

(opracował dr n.med. Michał Maternik)

Moczenie dzienne jest problemem polegającym na bezwiednym oddawaniu moczu w dzień przez dziecko. Objaw ten uznajemy za nieprawidłowy u dziecka powyżej 5 roku życia, gdyż fizjologicznie kontrola oddawania moczu w dzień dokonuje się właśnie w tym okresie. Moczenie dziecka w dzień do 5 roku życia nie powinno jeszcze budzić niepokoju rodziców. Po tym okresie jest zjawiskiem nieprawidłowym i wymaga leczenia. Już w wieku 3 lat większość dzieci ma zazwyczaj rozwiniętą kontrolę nad wypróżnianiem i potrafi powstrzymać na parę minut oddanie moczu. Chociaż moczenie dzienne występuje rzadziej niż moczenie nocne (dotyczy ponad 1,5% dzieci powyżej 5 roku życia), może być objawem poważnych zaburzeń czynności pęcherza moczowego, opóźnionego rozwoju psychofizycznego lub wad anatomicznych. Jeśli dziecko nie trzyma moczu w dzień (poza pojedynczymi suchymi dniami), a ma już skończone 5 lat, problem wymaga porady specjalisty, który skieruje dziecko na odpowiednie badania.

Dlaczego moje dziecko moczy się w dzień?rozwiń

Incydenty popuszczania moczu w ciągu dnia mogą zdarzać się w trakcie nabywania umiejętności kontroli oddawania moczu u dzieci w różnym wieku. Ich ilość powinna ulec zmniejszeniu wraz z dorastaniem dziecka. Utrzymywanie się moczenia dziennego u dzieci w wieku szkolnym jest zawsze niepokojącym objawem. Niektóre dzieci nigdy nie osiągają pełnej kontroli oddawania moczu w ciągu dnia, u innych moczenie może wystąpić po okresie całkowitej „suchości”. Głównymi przyczynami moczenia dziennego są:
  1. Nadaktywność pęcherza moczowego.

    Objawem nadaktywności pęcherza moczowego są częste, gwałtowne parcia na mocz. Dziecko odczuwa potrzebę oddania moczu wielokrotnie w ciągu dnia (8 i więcej razy). Parcie jest bardzo silne i niemożliwe do zahamowania. Dziecko często przyjmuje pozycje wspomagające pracę zwieraczy: kuca, krzyżuje uda, siada na pięcie, łapie się za krocze. Celem jest nie dopuszczenie do niekontrolowanego oddania moczu. Czasem nie jest w stanie powstrzymać strumienia moczu i wtedy zmoczy majtki. W większości przypadków odczucie nagłej potrzeby oddania moczu powtarza się po krótkim czasie. Żeby zapobiec występowaniu parć naglących, dziecko powinno chodzić często do toalety, co 1,5-2 godziny, nie czekając na gwałtowny sygnał z pęcherza. Należy dziecku przypominać o pójściu do toalety. W czasie zajęć szkolnych powinno chodzić do toalety co drugą przerwę. Jeśli te środki są niewystarczające, należy zwrócić się do lekarza.

  2. Nadmierne przetrzymywanie moczu.

    Niektóre dzieci nie chodzą do toalety, bo są zbyt zajęte zabawą, grą komputerową, czy oglądaniem filmu. Udaje im się powstrzymać kilka parć na mocz. Kiedy jednak potrzeba oddania moczu jest bardzo silna, często jest już za późno i wtedy zdarza się im nie zdążyć do toalety i popuścić mocz w bieliznę. Należy przekonać dziecko, żeby nie przetrzymywało zbyt długo moczu. Jeśli dzieci nie chcą, aby pełen pęcherz przeszkadzał im podczas zajęć powinny pójść do toalety wcześniej i oddać mocz „na zapas”. Nie będą musiały gwałtownie przerywać swoich zajęć i nie będą miały kłopotu ze zmienianiem mokrej bielizny. Jeśli dziecko nie pamięta o tym, żeby regularnie chodzić do toalety, możesz ustawić alarm w zegarku lub komórce, który będzie przypominał o tym co 1, 5 godziny. Jeśli jednak zdarzy się Twojemu dziecku, że zmoczy bieliznę, zmień ją na suchą, aby poprawić komfort dziecka i zapobiec powstawaniu zakażenia pęcherza.

  3. Zakażenia układu moczowego.

    Jeśli zauważysz, że Twoje dziecko oddaje często mocz, ma podwyższoną temperaturę, skarży się na ból i pieczenie podczas oddawania moczu, a mocz ma brzydki zapach – prawdopodobnie ma zakażenie układu moczowego. Należy udać się do lekarza, który zapisze odpowiednie leczenie.

  4. Zaparcia

    Większość dzieci oddaje stolec (wypróżnia się) codziennie lub co drugi dzień. Jeśli Twoje dziecko „załatwia się” rzadziej lub stolec jest twardy i trudny do wydalenia to prawdopodobnie ma zaparcia. Oznacza to, że stolec przebywa zbyt długo w jego jelitach, robi się coraz twardszy, zbity i dziecku trudno go wydalić. Zaleganie stolca może powodować ucisk na pęcherz, zmniejszenie jego pojemności i przyczyniać się do parć naglących. Najlepiej zapobiegać zaparciom stosując dietę z dużą ilością warzyw i ciemnego pieczywa, unikać słodyczy (szczególnie czekolady) i napojów gazowanych.

  5. Zarzucanie moczu do pochwy.

    Niekiedy w trakcie oddawania moczu pewna jego ilość dostaje się do pochwy. Po wstaniu z toalety wycieka na bieliznę, dając objawy moczenia dziennego. Jeśli jest to jedyna przyczyna moczenia, można temu zaradzić, ucząc dziecko właściwej pozycji podczas oddawania moczu.

  6. Napoje.

    Niektóre napoje powodują, że Twoje dziecko musi częściej chodzić do toalety. Należy unikać zwłaszcza napojów gazowanych, mocnej kawy, herbaty i niektórych soków owocowych. Jeżeli zauważysz, że po jakimś napoju dziecko ma częstsze parcia, staraj się go nie podawać. Najlepsza jest woda niegazowana. Dziecko powinno wypijać ponad 1,5 litra płynów, w równych porcjach w ciągu dnia. Przygotuj dziecku butelkę z napojem do szkoły i kontroluj, żeby wypiło go na przerwach.

  7. Korzystanie z toalety

    Unikanie korzystania z toalety w szkole, szczególnie dotyczy to dziewcząt, może powodować zaburzenie pracy pęcherza, a w efekcie moczenie dzienne. Przypominaj dziecku, żeby chodziło do toalety co 1.5 - 2 godziny, a w szkole korzystało z toalety co 2-gą przerwę. Naucz dziecko spokojnego oddawania moczu. Dziecko powinno się rozluźnić i pozwolić, aby pęcherz opróżnił się całkowicie. Jeśli Twojemu dziecku zdarza się popuścić mocz poza domem, pamiętaj, żeby przygotować mu czystą bieliznę na zmianę i plastikowy woreczek na mokre rzeczy. Aby lepiej zabezpieczyć się przed tym wstydliwym problemem, można stosować specjalne wkładki higieniczne, które dobrze chłoną wilgoć i zabezpieczą ubranie przed zmoczeniem. Dzięki temu dziecko będzie się czuć bezpieczniej i uniknie przykrych uwag ze strony kolegów i koleżanek.

Jak możesz pomóc swojemu dziecku?rozwiń

Moczenie dzienne jest źródłem negatywnych przeżyć dla dziecka. Dzieci z moczeniem, które nie są leczone, mają niższą samoocenę, są bardziej zamknięte w sobie i mają kłopoty w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami. Moczenie może być przyczyną wyśmiewania lub dręczenia przez kolegów. Może to powodować unikanie szkoły i wpływać na wyniki w nauce. Moczenie dzienne jest również stresujące dla rodziców, którzy obwiniają siebie lub dziecko, za to, że nie są w stanie wyrobić prawidłowych nawyków u dziecka. Jeżeli rodzice nie są w stanie poradzić sobie z problemem moczenia dziennego, powinni udać się do specjalisty.